Phần cứng/phần mềm BIOS và nâng cấp BIOS

Tìm hiểu những thông tin phần cứng/ phần mềm BIOS và cách nâng cấp BIOS đơn giản.

Phần cứng/phần mềm BIOS

Một số trình điều khiển rất quan trọng phải kích hoạt trong suốt thời gian khởi động. Cho thí dụ, làm cách nào bạn có thể khởi động từ một ổ cứng nếu các trình điều khiển cần thiết đế thực hiện công việc giao diện đĩa phải được nạp từ đĩa đó? Hiển nhiên là, ít nhất mức tối thiểu trình điều khiển ổ cứng phải được nạp trước vào ROM trên bo mạch chủ hay trên một card tiếp hợp cho hệ thống để có khả năng khởi động.

Như một thí dụ khác, bạn có thể thấy bất kỳ cái gì trên màn hình như thế nào nếu card video không có một bộ trình điều khiển ưong ROM? Giải pháp đối với điều này có thề là cung cấp một ROM bo mạch chủ với các trình điều khiển Video chính xác dựng sẵn; tuy nhiên, điều này không thực tế bởi vì sự đa dạng các card video, mỗi cái cần các trình điều khiển của chính nó. Thay vì vậy, khi IBM thiết kế PC đầu tiên, họ thiết kế ROM bo mạch chủ PC để quét những khe cắm, tìm các card tiếp hợp mang ROM. Nếu một card với một ROM trên nó được tim thấy, ROM này được thực thi suốt kỳ khởi động hệ thống đầu tiên, trước khi hệ thống bất đầu nạp hệ điều hành từ ổ cứng.

Một vài card (các bo tiếp hợp) hầu như luôn luôn có một ROM trên bo, bao gồm phần sau:

• Các card Video – Tất cả có một BIOS trên bo.
• Các card RAID (Redundant Array of Independent Disks) – Các thiết bị tiếp hợp cho phép bạn gắn nhiều trình điều khiển và dàn chúng nhiều cách để cải thiện độ tin cậy, tỉnh trạng dư thừa và/hay hiệu suất. Những card này đòi hỏi một BIOS trên bo để cho phép mạng có thể khởi động.
• Các card Network – Những card này hỗ trợ khởi động trực tiếp từ một máy chủ tệp tin có cái thường được gọi là boot ROM hay IPL (initial program load) ROM trên bo. Điều này cho phép các PC được cấu hỉnh trên mạng LAN như các trạm làm việc không có đĩa cũng được gọi là các Net PC, NC (network computer), thin client, hay thậm chí là thiết bị cuối thông minh (smart terminal).
• Các bo nâng cấp ATA/SATA hay ổ mềm – Các bo cho phép bạn gắn nhiều ổ đĩa hay các loại ổ đĩa khác nhau hơn cái được hỗ trợ chỉ bởi bo mạch chủ. Những card này yêu cầu một BIOS trên bo để cho phép những ổ đĩa này có thể khởi động.
• Các thiết bị tiếp hợp SCSI — Những thiết bị này hỗ trợ sự khởi động từ ổ cứng SCSI hay ổ đĩa quang có một BIOS trên bo.
• Các bo Y2K — Các bo kết hợp BIOS ấn định cập nhật byte thế kỷ (century byte) trong CMOS RAM. Những bo này có một trình điều khiển nhò được chứa trong BIOS điều khiển byte năm (year) cho một sự thay đổi từ 99 đến 00. Khi điều này được phát hiện, trình điều khiển cập nhật byte thế kỷ từ 19 đến 20, chinh sữa lỗi hỏng hóc trên một số ROM BIOS bo mạch chủ cũ.

Nâng cấp BIOS

Các nhà sản xuất bo mạch chủ làm mã BIOS đáp ứng theo phần cứng cụ thể trên từng bo. Đó là điều làm cho việc nâng cấp BIOS khó giải quyết; BIOS thường cư trú trong một hay nhiều chip ROM trên bo mạch chủ và chứa mã cụ thể đối với kiều hay sự sửa đổi bo mạch chủ đó. Nói một cách khác, bạn phải lấy các nâng cấp BIOS từ nhà sản xuất bo mạch chủ của bạn hay từ một công ty nâng cấp BIOS hỗ trợ bo mạch chủ mà bạn có, hơn là trực tiếp từ nhà phát triển nhân BIOS.

Mặc dù hầu như các nâng cấp BIOS được thực hiện để ấn định các lỗi và sự cố, bạn phải thường xuyên nâng cấp BIOS để nhận lợi ích từ một số nâng cấp khác. Cho thí dụ, một nâng cấp BIOS thường thêm hỗ trợ cho những bộ xừ lý mới hơn, những ổ đĩa cứng bên trong lớn hơn, các ổ đĩa quang và USB có thể khởi động, khởi động nhanh hơn và nhiều lợi ích khác nữa.

Một phần của chuẩn PC 2001 được phát hành bởi Intel và Microsoft đòi hỏi cái gọi là hỗ trợ Fast POST. Fast POST có nghĩa là thời gian từ lúc bật nguồn cho máy đến khi hệ thống bắt đầu khởi động từ đĩa phải là 12 giây hay ít hơn (cho các hệ thống không sử dụng SCSI như kết nối lưu trữ chính). Giới hạn thời gian này bao gồm khởi tạo bản phím, card video và bus ATA. Đối với những hệ thống chứa các thiết bị tiếp hợp mang ROM, cần thêm 4 giây nữa cho từng ROM. Intel gọi Fast POST mang tính năng Rapid BIOS Boot (RBB) và được trang bị trên tất cả bo mạch chủ của Intel từ năm 2001 trở đi, một số trong chúng có thể bắt đầu sự khởi động từ lúc nguồn mờ trong 6 giây hoặc ít hơn.

Nếu bạn cài đặt phần cứng hay phần mềm mới theo đúng các hướng dẫn, nhưng bạn không thể làm cho nó hoạt động, những lỗi cụ thể có thể tồn tại với BIOS mà một nâng cấp có thể khắc phục. Điều này đặc biệt đúng cho những hệ điều hành mới.

Nhiều hệ thống cũ hơn cần có một nâng cấp BIOS để có thể hoạt động chính xác với những tính năng cắm là chạy và quản lý nguồn ACPI của Windows. Bởi vì những vấn đề đó khác nhau tùy theo từng bo mạch chủ, cần phải định kỳ kiểm tra trang web của các nhà sản xuất bo mạch chủ đề xem có bất kỳ nâng cấp nào được đăng và những lồi mà họ đã khắc phục. Bởi vì phần cứng và phần mềm mới không tương hợp với hệ thống của bạn có thề dẫn đến không hoạt động được, tôi đề nghị bạn kiểm tra các nâng cấp BIOS có sẵn trong hệ thống của bạn trước khi cài đặt phần cứng hay phần mềm mới đặc biệt là bộ vi xử lý và hệ điều hành. Bạn có thể sử dụng tiện ích BIOS Wizard trong eSupport.com để kiểm tra BIOS của bạn về khả năng tương thích với những tính năng của BIOS thông dụng.